වසර අවසාන මෙහෙයුම් වාර්ථාවෙහි සාරාංශය...
එය වසර අවසාන නිවාඩුවට පෙර, මා විසින් මට පවරා ගෙන තුබූ අවසන් කාර්යය...මා සිතා සිටියේ එය වරුවකින් නිමා කරන්නට...
දැනට ක්‍රියාත්මක වන පර්යේෂණ ව්‍යාපෘති (research projects) හතරක්...නිමා කල එක් ව්‍යාපෘතියක්...ඒවායේ ලිඛිත ප්‍රගති වාර්ථා සකස් කිරීම් සහ වාචික ඉදිරිපත් කිරීම් (presentations)...2024/2025 අරමුදල් ලබා ගැනීම සඳහා සකස් කරන ලද තරඟකාරී පර්යේෂණ ව්‍යාපෘති යෝජනාවලි (research proposals) හයක්...නිමා කරන ලද පර්යේෂණයක දත්ත ඇතුලත් පර්යේෂණ පත්‍රිකා ප්‍රකාශනයක් සහ දැනට සකස් වෙමින් පවතින එවන් පත්‍රිකා දෙකක්...පේටන්ට් බලපත්‍රයකට අවශ්‍ය දත්ත...ඩොලර් මිලියන ගණනාවක් වටිනා පර්යේෂණ ව්‍යාපෘති සම්බන්ධ කොන්ත්‍රාතු...එකී මෙකී නොකී කළ කී දෑ, අනිකුත් රාජකාරී මැද සාරාංශ ගත කොට හමාර වන විට දවසක් ගත වී හමාරයි...
මේ දෙවන ජෛව ආරක්ෂණ මට්ටමේ (Bio safety level 2) පර්යේෂණාගරයක් පරිපාලනය කරමින්, එහි සියලු පර්යේෂණ වැඩ කටයුතු මෙහෙයවන, පර්යේෂණාගරයේ ඇති අන්තරායකර ජීවී ද්‍රව්‍ය (biohazardous waste) බහලාන ඇසුරුම දක්වාම වග කිවයුතු විද්‍යාඥයෙකුගේ වගකීම් සම්භාරයෙන් කොටසක්...කෙතරම් සහායකයින් සිටියද, රැකියාව කෙරෙහි ආශාවෙන්, ඉතා නිවැරදිව සහ මනා කළමනාකාරිත්වයෙන් යුතුව, වගකීමෙන්, විශ්වාසදායක ප්‍රථිපල ලබා දෙන පර්යේෂණ සහයකයෙක් හමු වන්නේ ඉතා කලාතුරකින්...එවැනි තත්වයක ප්‍රධාන විශ්ලේෂක (Principal Investigator) සහ අධ්‍යක්ෂක වරයා ලෙස වගකීම් දරන විද්‍යාඥයෙකුගේ මොළයේ සියලු ස්නායු, අංශක තුන්සිය හැටක පරාසයක් ආවරණය කරන, රේඩාර් පද්ධතියක් සේ හසුරුවා ගැනීම ඉතා වැදගත්...
මා මේ සඳහන් කරන්නේ ලාභ නොලබන (non-profit), ඇමෙරිකානු වෛද්‍ය පර්යේෂණ (medical research) ආයතනයක් යටතේ පවතින, පර්යේෂණාගරයක් පරිපාලනය කිරීමේදී දරන්නට වන වගකීම් වලින් කොටසක්...විද්‍යාගාර අධ්‍යක්ෂක වරයෙකුගේ ප්‍රධානම අභියෝගය වන්නේ ඵලදායිතාවයෙන් යුක්ත, නව්‍ය පර්යේෂණ ව්‍යාපෘති නිර්මාණය කිරීම සහ නව ව්‍යාපෘති සඳහා අරමුදල් සොයාගැනීම... මේ පර්යේෂණ සඳහා සම්බන්ධ වන බොහොමයක් විද්‍යාඥයන්ගේත්, ඔවුන්ගේ සහායකයින්ගේත්, සම්පුර්ණ පඩිපතෙහි බරත් (full burdened salary), පර්යේෂණයට අදාළ සෘජු පිරිවැයත්, ඒ මත ගොඩ නැගෙන ආයතනීය වක්‍ර පිරිවැයත් (direct and indirect costs), මේ අරමුදල් වල අයවැයට ඇතුලත්...එහෙයින් පර්යේෂණාගරයක් පරිපාලනය කරන්නාවූ ප්‍රධානියෙකුගේ හිස මත ඇත්තේ ඉතා විශාල බරක්...එම පර්යේෂණාගාරයේ සහ එම විද්‍යාඥයාගේ වෘත්තීය ගමන් මග තීරණය වන්නේ, ඔහු හෝ ඇයගේ දැනුම සහ බුද්ධිය මත ගොඩ නගන්නාවූ පර්යේෂණ යෝජනාවලියන් විසින්...අධි පීඩන කලාපයක, මැරතන් කාල සටහනක් දුවන්නා වූ ඔවුන් තම ආත්මයෙන්ම මේ පර්යේෂණ වලට ඇබ්බැහි වූවන්...තර්කානුකූල බුද්ධිය, දැනුම සහ රාමුවෙන් එපිට සිතීමේ හැකියාව මෙහිදී අතිශය වැදගත්...එමෙන්ම, හිරු එළිය විනිවිදන ගැඹුරු විලක් වන් නිරවුල් මනසක්ද එවැන්නෙකුට අත්‍යාවශ්‍යමයි...
ඔව්, මා දැන් මේ මැරතන් තරඟයට ඇබ්බැහි වී, ඉතාම කුඩා පර්යේෂණ ප්‍රථිපලයකින් පවා කිව නොහැකි තරමේ ආත්ම තෘප්තියක් ලබන්නියක වී හමාරයි...මෙයින් වසර විස්සකට පමණ පෙරාතුව, කොළඹ විශ්ව විද්‍යාලයේ වෛද්‍ය පීටයෙන් පටන් ගෙන නිව්යෝක් විශ්ව විද්‍යාලය හරහා ලෝකයේ ප්‍රධාන, ඇමෙරිකානු පර්යේෂණ බලඇණියක් දක්වා මා ආ මේ ගමන...පැය දහසයකට වඩා නොකඩවා පර්යේෂණාගරයේ ගත කල දින ගණන්...කරන්නා වූ කුමන හෝ දෙයක, ඉතා ක්ෂුද්‍රමය හෝ නොවැදගත් යැයි සිතෙන කොටසක් පවා පරිපූර්ණ ලෙස නිමා කිරීමට ගත් උත්සාහයන්...ඉතා උසස් ගණයේ මාර්ගෝපදේශකයින්...කුමන අන්දමකින් හෝ සෑහීමකට පත් නොවූ විද්‍යාඥයින්...මේ සියල්ලම අද දිනයේ "මා" යන පුද්ගලයා සහ වෘත්තිකයා නිර්මාණය කිරීමට බොහෝ සේ ඉවහල් වූ සාධක...
ඕනෑම මිනිසෙකුගේ අදහසක ඇති හරය පමණක් විශ්ලේෂණය කර එහි ඇති චිත්තාවේගයන් එසේත් නැතිනම් ඉමොශන්ස් (emotions) පෙරා වෙන් කරන්නට ඇති හැකියාව පසු ගිය අවුරුදු කිහිපය තුල මා හුරු කල දෙයක්...එමෙන්ම ඉමොශන්ස් වලින් තොරව පැහැදිළිව තමන්ගේ අදහස අනිකාට ප්‍රකාශ කිරීමද මා මේ කාලය තුල ප්‍රගුණ කරමින් පවතින දෙයක්...මේ අදහස මෙතන ලියා තබන්නට හේතු වූයේ තමන් කරනා දෙය පිළිබඳව අනිකාගේ ප්‍රශංසා හෝ අදහස් බලාපොරොත්තු වීම පිලිබඳ ඉයන් ලියා තුබූ අපූරු ලිපිය නිසාවෙන්...
මගේ අදහස නම්, තමා වෙහෙස වී, කාලය, ශ්‍රමය සහ දැනුම කැප කරමින් කරන්නාවූ රාජකාරියකට හෝ කරන්නා වූ නිර්මාණයකට හෝ නඩත්තු කරන්නා වූ සම්බන්ධයකට දිය යුතු අගය පිලිබඳ හොඳම මිම්ම ඇත්තේ තමන් එයින් ලබන ආත්ම තෘප්තිය තුල... මිනිසුන් බොහෝ සේ ප්‍රතිචාර මත යැපෙන්නේ තමන් විසින් අතිශය ලෙස වින්දනය නොකරන්නාවූ සහ තමන් ඉතා ආත්ම විශ්වාසයෙන් නොකරන්නාවූ දෑ සඳහා බවයි මගේ නම් අදහස...අනිත් අතට, නොයෙකුත් සැඟවුණු න්‍යාය පත්‍ර ඇතුව ප්‍රතිචාර ලබා දෙන මිනිසුන් සිටිනා ලෝකයක, මේ සියලු අදහස් පෙරා උරා ගැනීමත්, ඒවායින් වල්මත් නොවී එළඹි සිහියෙන් සිටීමත්, තමාගේ අරමුණු කරා යාමට ඉතා වැදගත්...එමෙන්ම, අප සියල්ලෝම පෘතග්ජනයන් වූ ලෝකයක, යම් කෙනෙකුගේ සිත සුවපත් වෙන ප්‍රශංසාත්මක අදහසක් හෝ ප්‍රතිචාරයක් ලබා දීම අපට නොමිලයේම කරන්නට හැකි දෙයක් හෙයින්, එය කිරීමට කිසිවෙක් මැලි විය යුතුත් නැහැ....සමහර විටක අප තබා යන්නා වූ ඉතා ක්ෂුද්‍ර වූත්, අතිශය සුන්දර වූත් එවන් මතකයක් හෝ සටහනක් එය ලබන්නාගේ ජීවිතයම වෙනස් කල හැකි දෙයක් වෙන්නට පුළුවන්...